Sto lat niepodległości w gawłowskim pałacu
Najpopularniejsze
Historia pałacu w Gawłowie i jego dawnych właścicieli jest także historią polskiej walki o niepodległość – szczególnie za sprawą Ambrożego Skarżyńskiego, adiutanta Napoleona i uczestnika niepodległościowych powstań. Z tego powodu Fundacja Ochrony Zabytków Mazowsza postanowiła włączyć się do obchodów stulecia odzyskania państwowości naszego kraju.
Przygotowywana przez Fundację książka „Gawłów. Czas i przestrzeń”, która ukaże się w grudniu tego roku, opowiada dzieje miejscowości i jej właścicieli na przestrzeni wieków. Na kartach historii wieś pojawia się już w średniowieczu, a potem istnieje nieprzerwanie do czasów dzisiejszych. Równie długie jak dzieje Gawłowa są też dzieje siedziby jego właścicieli – co najmniej od XV wieku istniały tu kolejne dwory – murowane, drewniane, przebudowywane i wznoszone od nowa. Pojawiły się też postacie istotne dla polskiej historii i walki o niepodległość. Jedną z nich jest Ambroży Skarżyński. Urodzony w 1789 roku potomek Jerzego i Bibianny Skarżyńskich zapisał się w dziejach polskiej walki o niepodległość jako żołnierz w armii cesarza Napoleona, a następnie jego adiutant. Za swoją służbę został nagrodzony tytułem Kawalera Cesarstwa i otrzymał tytuł barona. Po kapitulacji Napoleona Skarżyński wrócił do Polski, ale walki o niepodległość nie zaniechał – był czynnym uczestnikiem powstania listopadowego, za co skonfiskowano mu część rodzinnych dóbr, w tym niedaleki Żuków.
W czasie I wojny światowej gawłowski – wówczas – dwór uległ znacznym zniszczeniom, co spowodowało konieczność gruntownej przebudowy. Właśnie po wojnie, po dobudowaniu górnej kondygnacji, powstał pałac w obecnym kształcie. Jeszcze w okresie zaborów ówczesny właściciel Gawłowa, hrabia Łubieński, zaangażował się w budowę szpitala w Sochaczewie, do czego udało mu się namówić także właścicieli okolicznych fabryk i majątków. I to właśnie w Gawłowie, w 1903 roku, odbył się uroczysty obiad po otwarciu nowej placówki medycznej.
Historia nie omijała Gawłowa, a jego właściciele byli często aktywnymi uczestnikami małych i wielkich działań patriotycznych. Dlatego rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości jest i dla obecnych właścicieli pałacu oraz dla Fundacji okolicznością niezwykle znaczącą. Postanowiliśmy więc przygotować specjalny baner okolicznościowy, a także udekorować narodowymi barwami kapliczkę i budynek. Rada i Zarząd Fundacji będą też uczestniczyć w wielu imprezach związanych ze stuleciem odzyskania niepodległości organizowanych w mieście i ościennych miejscowościach, do czego zachęcamy również wszystkich naszych sympatyków i przyjaciół. Niech radość z niepodległości będzie wspólnym przeżyciem!
FOZM
