„Śladami sochaczewskich fortyfikacji”– piknik forteczny z grą terenową – projekt WESPÓŁ
Najpopularniejsze
Misją Fundacji Ochrony Zabytków Mazowsza jest budowanie silnych społeczności lokalnych wokół zabytkowych obiektów architektury i przywracanie tych obiektów do stanu świetności, a także utrwalanie tradycji lokalnych, pamięci o bohaterach i rozwój kultury. Wierzymy, że poprzez szacunek dla dziedzictwa regionalnego, otwartość, współpracę ze wszystkimi, którzy chcą realizować swoje pasje, stworzymy wzajemnie wspierające się wspólnoty, otwarte na pomoc innym.
Wśród najważniejszych celów Fundacji Ochrony Zabytków Mazowsza należy wymienić podtrzymywanie i upowszechnianie tradycji narodowej, pielęgnowanie polskości oraz rozwój świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej. Ważnym obszarem jest działalność na rzecz kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego i kulturowego ze szczególnym uwzględnieniem zabytków Mazowsza. Kolejnym priorytetem jest wspieranie
i rozwój nauki, edukacji, oświaty i wychowania. Istotnymi obszarami jest działalność
w zakresie dobroczynności, pomocy społecznej, promocja i organizowanie wolontariatu, ochrona dziedzictwa naturalnego jak i zabytków a także działalność związana z turystyką
i krajoznawstwem oraz integracją społeczną i międzypokoleniową.
Fundacja działa na terenie zespołu dworskiego Sochaczew-Gawłów; Sochaczew, który znajduje się w trwałym zarządzie Fundacji Ochrony Zabytków Mazowsza.
Ważnym elementem działań Fundacji jest współpraca z Zespołem Szkół Specjalnych
w Erminowie i Placówką Opiekuńczo-Wychowawczą w Giżycach oraz Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie. W ramach tej współpracy organizowane są zajęcia dla uczniów tych placówek. Dzieci z Giżyc są stałymi gośćmi przedsięwzięć organizowanych przez Fundację,
na których są zawsze traktowane w sposób szczególny. Fundacja, wspólnie z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie i innymi partnerami, była współorganizatorem powiatowego konkursu literackiego „Świat bez przemocy”. Sztandarowym projektem FOZM w 2019 r. stał się projekt związany z ocaleniem od zapomnienia i przywróceniem do zbiorowej pamięci obiektów militarnych z II wojny światowej budowanych przez polskich przymusowych robotników na rzecz niemieckiego okupanta. Za tę społeczną działalność, pomysł i realizację „Projektu-Sochaczewskie Fortyfikacje” w 2019 roku, realizator i koordynator projektu Artur Gałecki został wyróżniony nagrodą Burmistrza Miasta Sochaczewa, podczas Dnia Twórcy Kultury.
OPIS PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA:
W ramach zadania chcemy zorganizować i przeprowadzić geocaching będący rodzajem gry terenowej, która powstała wraz ze spopularyzowaniem odbiorników GPS polegającym na odnajdywaniu umieszczonych na całym świecie skrytek, tzw. keszy, ukrywanych przez innych uczestników zabawy. Podobne trochę do poszukiwania skarbów, tyle, że same skarby same w sobie nie są cenne. W grze bardziej od wzbogacenia się o skarb, chodzi o satysfakcję ze znalezienia skrytki i poszerzenia swojej wiedzy. Polska cały czas goni zachód pod względem ilości keszy, a ze statystyk wynika, że zainteresowanie geocachingiem z roku na rok wzrasta. W keszach chowane są różne drobiazgi, które znalazca może ze sobą zabrać. Zazwyczaj jednak są to zupełnie małowartościowe drobiazgi. Jeśli jednak uczestnik zdecyduje się na zabranie jakiegoś przedmiotu ze skrzynki, dobry zwyczaj nakazuje zostawić tam coś o podobnej wartości. Tak samo jak rozwiązanie łamigłówki, czy zagadki, znalezienie kesza zwyczajnie cieszy. Ciekawym jest, że dla uczestników gry im dłużej trwa poszukiwanie, tym satysfakcja dla nich jest większa. Poza tym, geocaching to nie tylko skrytki umieszczone na podanych współrzędnych. Są też skrytki, których współrzędne są zaszyfrowane. Aby je odnaleźć, trzeba rozwiązać zagadkę. Czasem zajmuje to kilka minut, ale są zagadki, które wytrawni geocacherzy rozwiązują miesiącami albo nawet latami. Znacznie jednak ważniejszym atutem zabawy w geocaching jest odkrywanie miejsc, którymi w naszym projekcie będą sochaczewskie schrony i informacje dotyczące ich budowy przez polskich przymusowych robotników z regionu. Oprócz skrytek będącymi pojemnikami
z logbookiem istnieje także szereg różnego typu skrytek wirtualnych, które nie posiadają pojemnika ani logbooka
a ich znalezienie polega jedynie na dotarciu do określonego miejsca i zebranie stamtąd określonych informacji. Osobnym typem są skrytki związane z jakimś wydarzeniem (tzw „event”), gdzie geocacherzy spotykają się
w określonym miejscu o określonych czasie wymieniając się swoimi doświadczeniami i poznając osobiście. Każda skrytka ma swoją podstronę na stronie www.geocaching.com. Tam znajdują się współrzędne jej ukrycia, wskazówki pomagające w poszukiwaniu oraz wpis na temat danego miejsca. Aby uczestnik mógł rozpocząć zabawę wystarczy się zarejestruje i już może wyruszyć na swoją pierwszą wyprawę. Opencaching.pl jest serwisem niekomercyjnym, korzystanie z niego jest zupełnie bezpłatne ale wymaga szeregu prac ze strony zakładającego kesze, które należy przygotować i wprowadzić do serwisu. Rosnące zainteresowanie geocachingiem w Polsce stwarza możliwości rozwoju gry w regionie. Przez okres od 2011 r. do 2019 r. w powiecie sochaczewskim było zaledwie 10 keszy a na przestrzeni tylko ostatnich trzech la ilość wzrosła do 34. To jednak wciąż mało w porównaniu do podobnych regionów w Polsce np.: np. powiat grodziski 88 skrytek, grójecki 48, legionowski 182, miński 72, nowodworski 48, siedlecki 111 czy Żyrardowski 53.
Sochaczew, będący jednym z najstarszych miast Mazowsza, prócz wielu zabytków związanych z historią miasta skrywa w swoim pięknym krajobrazie mało znaną tajemnicę. Mało kto wie, że na terenie miasta i gminy Sochaczew znajdują się żelbetowe relikty przeszłości, świadczące o mrocznej, okupacyjnej historii miasta i regionu. W sierpniu 1944 roku kilka tysięcy kobiet, mężczyzn, duchownych i dzieci zostało wypędzonych ze swoich domów i zmuszonych do kopania okopów, rowów przeciwczołgowych i wykopów pod żelbetowe schrony na potrzeby III Rzeszy, by ta mogła przygotować się do odparcia sowieckiej ofensywy. Obecność na naszym terenie pozostałości fortyfikacji
i fragmentów linii umocnień daje ogromne możliwości przywrócenia historii tego ciężkiego okresu oraz budowania postaw patriotycznych i obywatelskich poprzez przypominanie i pielęgnowanie pamięci lokalnej. To jednocześnie szansa na integrację społeczną mieszkańców poprzez organizację przedsięwzięć turystyczno-edukacyjnych. Biorąc pod uwagę możliwości organizacyjne i potrzeby społeczne chcemy zorganizować piknik forteczny pn.: Śladami sochaczewskich fortyfikacji. Podczas pikniku nastąpi także spotkanie geocacherów na schronach i omówienie działania zabawy. Przedsięwzięcie przyczyni się także do poznania dotychczas mało znanej i nie publikowanej książkowo przeszłości historycznej miasta. Wokół miasta zidentyfikowano już ponad trzydzieści żelbetowych schronówi i kilometry okopów i rowów przeciwpancernych. Zachowane w nim rodzaje fortyfikacji to m.in. schrony Regelbau 668 dla drużyny piechoty, schrony bojowe Ringstand 58c oraz garaże na armaty przeciwpancerne Regelbau 701. Po jednym z każdego typy schronu znajduje się pod opieką FOZM i zostały zrewitalizowane, wyposażone
i przygotowano częściowo teren wokół schronów aby stał się bardziej przyjazny społeczeństwu. Ponieważ bardzo często skrytki geocachingu dotyczą mało znanych faktów i ciekawostek na temat danego miejsca chcemy dzięki tej grze poszerzać wiedzę uczestników i mieszkańców na temat tego okresu. Geocaching jednak uczy nie tylko
o miejscach ale to także nowy sposób na aktywne uprawianie turystyki-krajoznawczej, spędzenie wolnego czasu, integrację rodziny i społeczeństwa. Nasz projekt poszerzenia geocachingu w regionie w połączeniu z organizacją pikniku fortecznego to doskonała okazja do dalszego promowania realizowanego od 2018 przez FOZM „Projektu Sochaczewskie Fortyfikacje” (więcej informacji na FB). Projekt geoccachingu stwarza także możliwości przyszłościowego rozwoju poprzez połączenie z innymi formami aktywności np.: Wheringo czyli formę gry przygodowej opartej o odwiedzanie w terenie miejsc o określonych współrzędnych geograficznych gdzie nadal podstawową formą zabawy jest zlokalizowanie miejsca za pomocą nawigacji satelitarnej. Najczęściej gra ta i kesze są tworzone przez osoby mieszkające w okolicy ze względu na znajomość tematyki i konieczność czuwania nad keszem, jego naprawą czy wymianą dlatego właśnie my chcemy podjąć się tego projektu.
MIEJSCE REALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘCIA:
Podczas pikniku zaprezentujemy trzy rodzaje zachowanych i zrewitalizowanych przez nas schronów oraz fragment rowu przeciwpancernego. Wszystkie obiekty rozlokowane są blisko siebie w odległości około 500 m. ale główna część pikniku odbędzie się przy schronie przy ul. Kątowej (obok schronu Regelbau 701). Uczestnicy będą mogli zobaczyć m.in. oryginalne zdjęcia, dokumenty, mapy, wystawę „Franciszkanie z Niepokalanowa na przymusowych robotach fortyfikacyjnych 1944-1945 w rejonie Sochaczewa”. Atrakcją pikniku będzie prezentacja indywidualnego wyposażenia oraz umundurowania żołnierzy załóg fortecznych. Zaprezentujemy także sprzęt i uzbrojenie żołnierzy m.in. różne modele motocykli, rowerów, repliki broni i karabinów maszynowych z okresu II wojny światowej. Pokażemy inscenizację życia codziennego żołnierzy załóg fortecznych. Zaprezentujemy również eksponaty Muzeum Ziemi Sochaczewskiej i PBnB, które nie są prezentowane w muzeum a ściśle związane są z okresem okupacji.
Do udziału w przedsięwzięciu zaprosimy także członków innych stowarzyszeń z regionu m.in. rekonstruktorów
w umundurowaniu żołnierzy 1. Dywizji WP im. Tadeusza Kościuszki. Do uczestnictwa zaprosimy również lokalne wojsko z pokazem współczesnego sprzętu i uzbrojenia wojskowego 3. Warszawskiej Brygady Rakietowej Obrony Powietrznej. W trakcie pikniku przeprowadzimy zawody sprawności żołnierskiej z wieloma konkurencjami oraz zorganizujemy atrakcje dla najmłodszych. Dopełnieniem i finałem „Rodzinnego Pikniku Fortecznego” będzie poczęstunek żołnierską grochówką i integracja pokoleniowa przy żołnierskim ognisku, gdzie będzie możliwość wysłuchania wspomnień okupacyjnych i zjedzenia grochówki wojskowej. Ta część odbędzie na końcu przygotowanego dotychczas fragmentu ścieżki edukacyjnej tj. przy schronach obok ul. Lubiejewskiej (Teren przy Regelbau 668 i Ringstand 58c) . Będzie to pierwsze tego typu tak duże wydarzenie w tej części Sochaczewa, gdzie w jednym miejscu uczestnicy dotkną prawdziwej historii miasta okresu II wojny światowej, mile spędzą czas z rodziną czy znajomymi oraz poznają ludzi, dla których historia i poczucie lokalnego patriotyzmu stanowią najwyższą wartość. Podjęcie działań ujętych we wniosku może stanowić niezwykle ważny etap w realizacji dalszych planów związanych
z rozwojem „Projektu-Sochaczewskie Fortyfikacje”, który dzięki takim działaniom ma szansę stać się jedną
z ciekawszych atrakcji turystycznych regionu Mazowsza.
OPIS GRUPY, DO KTÓREJ SKIEROWANE JEST PRZEDSIĘWZIĘCIE
Zadanie jest w pierwszej kolejności skierowane do mieszkańców Mazowsza, szczególnie powiatu sochaczewskiego,
a zwłaszcza do:
- Młodego pokolenia, które często nie posiada wiedzy na temat okupacyjnej historii regionu i przymusowej pracy Polaków przy budowie fortyfikacji niemieckich, które znajdują się na terenie miasta i gminy Sochaczew
a w szczególności do uczniów szkół z regionu miasta i gminy; - Lokalnych historyków i pasjonatów historii, nauczycieli, bibliotekarzy, działaczy kulturalnych, grup rekonstrukcji historycznej, uczniów klas mundurowych, harcerzy a także dziennikarzy i przewodników turystycznych, którzy mogą pełnić rolę pośredników w przekazywaniu zdobytej wiedzy;
- Lokalnych przedsiębiorców i właścicieli firm, którzy w perspektywie mogą stać się jednostkami wspierającymi działania fundacji w zakresie rozwoju projektu;
- Władz i pracowników samorządów lokalnych z terenu powiatu sochaczewskiego;
- Miłośników gier i zabaw terenowych, osób lubiących aktywnie spędzać czas na świeżym powietrzu i turystów;
- Przedstawicieli starszego pokolenia, którym opisywane wydarzenia są często znane z nieco innej perspektywy,
a którzy mogą zweryfikować lub uzupełnić informacje pokazywane na wystawie; - Miłośników historii miasta i powiatu sochaczewskiego, członków różnych stowarzyszeń regionalnych, środowiska pasjonatów fortyfikacji z województwa mazowieckiego;
- Rodziny wraz ze znajomymi z terenu powiatu.
KORZYŚCI WYNIKAJĄCYCH Z REALIZACJI ZADANIA DLA SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ/GRUPY DOCELOWEJ
- wzrost i upowszechnienie wiedzy historycznej dotyczącej zasięgu i rozmiaru polityki niemieckiego okupanta wobec Polaków zmuszanych do pracy przy budowie linii umocnień i fortyfikacji w końcowym okresie II wojny światowej
w Polsce a zwłaszcza w rejonie Sochaczewa; - zwiększenie rozpoznawalności projektu FOZM „Sochaczewskie Fortyfikacje” i działań fundacji w społeczności lokalnej oraz wśród samorządów miasta i gminy Sochaczew a także wśród przedsiębiorstw sektora prywatnego;
- uatrakcyjnienie oferty edukacyjno-turystycznej dla mieszkańców miasta i region u Mazowsza;
- rozpowszechnienie wiedzy o schronach wtopionych w krajobraz miasta, będących zapomnianym dziedzictwem kulturowym regionu;
- zwiększenie zainteresowania mieszkańców Mazowsza historią Sochaczewa i ziemi sochaczewskiej;
- budowanie postaw patriotycznych i obywatelskich poprzez pielęgnowanie pamięci lokalnej;
- poszerzenie grupy odbiorców o miłośników gier i zabaw terenowych;
- uatrakcyjnienie terenu wokół schronów co przyciągnie szerszą rzeszę uczestników poprzez m.in. ustawienie dodatkowych tablic informacyjnych, ławek, koszy, ogrodzenie terenu przy schronie, posianie trawy, wykonanie paleniska przy schronie z ławkami, bannerów informacyjnych z logo fundacji;
Wzmocnienia rozpoznawalności organizacji i świadczonych przez nią usług planujemy uzyskać poprzez promocję wydarzenia pn.: „Śladami historii sochaczewskich fortyfikacji”– piknik forteczny połączony z grą terenową jednocześnie w lokalnej prasie (Express Sochaczewski, e-Sochaczew, Ziemia Sochaczewska), lokalnym Radio Sochaczew oraz mediach społecznościowych fundacji, Projektu-Sochaczewskie Fortyfikacje, tusochaczew.pl (na portalu Facebook, Instagram oraz stronie www fundacji, portale i fora miłośników historii i miłośników fortyfikacji i geocacherów a także na stronach samorządów lokalnych). Działania promocyjne wydarzenia rozpoczniemy dwa tygodnie przed jego rozpoczęciem, by w tygodniu go poprzedzającym działania reklamowe zintensyfikować. Do uczestnictwa zaprosimy imiennie i instytucyjnie władze samorządów lokalnych gminy, miasta i starostwa powiatu sochaczewskiego oraz właścicieli
i przedstawicieli lokalnych przedsiębiorców. Ich udział w wydarzeniu może przyczynić się do wsparcia finansowego inicjatywy co pozwoli na dalszy rozwój projektu. Nawiązanie pozytywnych relacji
ze środowiskiem lokalnym i ich zacieśnianie w czasie kolejnych wydarzeń ułatwi w perspektywie otwartość na składane do niego próśb o wsparcie w ramach np. zbiórek pieniędzy na konkretne cele (m.in. zakup wyposażenia schronów, pamiątek związanych z historią okresu okupacji, umundurowania dla rekonstruktorów i wiele innych potrzeb).
Zrealizowanie przedsięwzięcia w zakresie poprawy infrastruktury i terenu wokół schronów umożliwi podniesienie atrakcyjności projektu, zachęcając tym samym społeczność lokalną, miłośników turystyki, turystyki militarnej i krajoznawczej oraz nauczycieli i uczniów szkół do odwiedzenia obiektów.
Logo fundacji, które będzie wykonane na tablicach, bannerach umieszczonych przy obiektach
i umieszczone na innych materiałach wręczanych podczas eventów będzie bardziej rozpoznawalne stając się z czasem marką rozpoznawalną w regionie i na całym Mazowszu.
Zaproszenie przedstawicieli lokalnych władz samorządowych oraz lokalnych przedsiębiorców i ich pozytywny odbiór naszej inicjatywy społecznej może zachęcić ich do wsparcia finansowego projektu co przyczyni się do jego dalszego rozwoju.
Atrakcyjność miejsca i właściwe przygotowanie całej ścieżki edukacyjno-turystycznej „Śladami sochaczewskich fortyfikacji” docelowo może przynieść wymierne korzyści finansowe dla fundacji poprzez odpłatne biletowanie usług przewodnickich i cateringowych w czasie oprowadzania wycieczek zorganizowanych umożliwiając tym samym zapewnienie płynności finansowej fundacji. Atrakcyjność miejsc wokół schronów i ekspozycji umieszczonych w ich wnętrzach wpłynie na ilość osób odwiedzających obiekty podczas eventów i może zachęcić firmy do skorzystania z oferty odpłatnego wystawiennictwa swoich produktów. Przygotowanie eventu na poziomie pozytywnego jego odbioru w oczach samorządu stwarza także perspektywy zacieśnienia kontaktów z samorządami lokalnymi i możliwość ujmowania przedsięwzięć realizowanych przez fundację w planach finansowych na kolejne lata.
